Suočeni s nesvakidašnjim razmerama krize izazvane pandemijom COVID-19 i svesni dubokih ekonomskih, socijalnih i političkih posledica koje će zahvatiti naša društva, Socijaldemokratska Unija (Srbija), Radnička fronta (Hrvatska), Nova ljevica (Hrvatska) i Levica (Slovenija) donose Deklaraciju o regionalnoj solidarnosti objavljenu u petak, 17. jula 2020. Ona je nastala usled trenutne situacije prouzrokovane pandemijom, kao odgovor na teške socijalne, ekonomske i političke posledice koje tek očekuju društva u regionu. U tom kontekstu, Deklaracija donosi jasne smernice za buduću regionalnu solidarnost među zemljama nastalim raspadom Jugoslavije, kao i za aktivno delovanje progresivnih društvenih i političkih snaga. Poziv je primarno upućen pojedinkama i pojedincima iz svih delova nekadašnje Jugoslavije koji se prepoznaju u ključnim principima na kojima se temelji Deklaracija o regionalnoj solidarnosti. “Među inicijalnim potpisnicima i potpisnicama nalaze se ličnosti iz područja političkog i društvenog života, književnosti, kulture, nauke i sporta koji su svojim delovanjem i uverenjima potvrdili da slede i promovišu navedena načela”, ističu inicjiatori.
Deklaracija o regionalnoj solidarnosti
Poslednjih trideset godina su za najveći deo stanovništva država nastalih nakon raspada Jugoslavije bile obeležene nacionalističkim sukobima, masovnim stradanjem, sveopštim osiromašenjem, privatizacijama društvenih i javnih dobara, merama štednje kao i međusobnim neprijateljstvima i konkurencijom. Uvođenje kapitalističkih odnosa donelo je deindustrijalizaciju, produbljivanje klasne nejednakosti, emigraciju i depopulaciju. Na udaru neoliberalnih politika našlo se i javno zdravstvo, što je rezultovalo urušavanjem standarda zdravstvene zaštite i infrastrukture, povećanjem ličnih troškova lečenja, povišenim brojem fatalnih ishoda i, konačno, masovnom emigracijom zdravstvenih radnica i radnika.
Iako već tri decenije nismo deo istog državnog okvira, naša društva dele veliki broj socijalnih i ekonomskih problema. Pandemija COVID-19, kao i mere za njeno suzbijanje, samo ubrzavaju već postojeće procese. Pandemija će se okončati, ali naša društva više neće biti ista. Globalna ekonomska depresija pred nas postavlja dva izbora: ili ćemo pasivno posmatrati dodatno srozavanje životnog standarda i radnih uslova te zavisnost od domaćih tajkuna i stranog kapitala zainteresovanog isključivo za izvlačenje profita; ili ćemo se aktivno boriti za osnovne potrebe najvećeg broja ljudi. Ta borba nije moguća bez zajedničkih napora i regionalne solidarnosti.
Regionalna solidarnost koju zastupamo zasniva se na:
– socijalnoj pravdi i jednakosti
– rodnoj i seksualnoj ravnopravnost
– nacionalnoj i etničkoj ravnopravnosti
– očuvanju zajedničke životne sredine i njenih resursa
– antifašizmu
– saradnji i miru
– empatiji i međusobnoj pomoći
Vođeni ovim principima, mi, potpisnici ove Deklaracije obavezujemo se da ćemo se, unutar naših društava, kao i regionalno, boriti
protiv:
– uništavanja i zanemarivanja javnih i zajedničkih dobara te kršenja sveopšteg društvenog interesa
– privatizacije, marginalizacije i komercijalizacije zdravstva, školstva, visokog obrazovanja i naučnih istraživanja
– rasprodaje prirodnih resursa, strateške infrastrukture, saobraćajne mreže, energetskog sektora, urbanog javnog prostora i poljoprivrednog zemljišta
– dužničkog ropstva kako naših zemalja tako i njihovih stanovnika
– izazivanja sukoba, međunacionalne mržnje i ugrožavanja dobrosusedskih odnosa
– militarizacije i naoružavanja
– diskriminacije na rodnoj, seksualnoj, etničkoj, rasnoj ili verskoj osnovi
– ksenofobije prema ljudima u pokretu, izbeglicama i migrantima
– zatvaranja granica i podizanja zidova i žica
– istorijskog revizionizma i javne afirmacije poraženih fašističkih i nacističkih snaga i njihovih saradnika
– umanjivanja, relativizovanja i glorifikovanja dokazanih masovnih zločina počinjenih nad civilnim stanovništvom
Uz otpor gore navedenim politikama i idejama, zalagaćemo se
za:
– međusobnu pomoć u slučaju ekonomskih kriza, prirodnih katastrofa i vanrednih stanja ugroženosti stanovništva
– obnovu i razvoj javnog zdravstva kao društvenog prioriteta koji podrazumeva da svaka osoba, bez obzira na državljanstvo, ima slobodan i – – besplatan pristup kvalitetnoj zdravstvenoj zaštiti
– obnovu privrednih i industrijskih resursa u javnom vlasništvu nužnih za društveni opstanak i napredak, od poljoprivrede, farmaceutskih i medicinskih pogona, rudarstva, stanogradnje, brodogradnje do digitalne tehnologije
– zaštitu prirodnih resursa i životne sredine te ulaganje u obnovljive izvore energije u javnom vlasništvu
– obnovu i unapređenje regionalne saobraćajne infrastrukture
– intenzivnu akademsku saradnju od univerzitetskih programa do naučnih istraživanja, udruživanje istraživačkih kapaciteta i razmenu kadrova
– radno zakonodavstvo i radne uslove koji će štititi radnice i radnike a ne profit
– društvenu, ekonomsku i političku demokratizaciju kroz modele participacije i zajedničkog odlučivanja
– zakonsku regulativu društvenog vlasništva kao i razvoj samoupravnih kooperativa
-slobodno kretanje, nastanjivanje, studiranje i zasnivanje radnog odnosa unutar zemalja regiona
– regionalnu saradnju po pitanju izbeglica i migranata, prava na azil i nastanjivanje
– sve službene i spontane inicijative povezivanja, saradnje, mira i međusobnog poštovanja među državama nastalim nakon raspada Jugoslavije, kao i s njihovim susedima.
Inicijatori Deklaracije o regionalnoj solidarnosti:
Socijaldemokratska unija, Srbija
Levica, Slovenija
Radnička fronta, Hrvatska
Nova ljevica, Hrvatska
Do sada su Deklaraciju, među ostalima, potpisali Boris Buden, Dubravka Ugrešić, Branko Milanović, Vedrana Rudan, Rajko Grlić, Mira Furlan, Dino Mustafić, Renata Salecl, Viktor Ivančić, Mitja Velikonja, Srećko Horvat, Dragan Markovina, Olga Dimitrijević, Antonije Pušić – Rambo Amadeus, Maja Pelević, Tanja Šljivar, Vladimir Arsenijević, Saša Ilić, Darko Cvijetić, Igor Štiks, Filip Balunović, Snježana Kordić, Todor Kuljić, Semezdin Mehmedinović, Asim Mujkić, Ankica Čakardić, Nerzuk Ćurak, Katerina Kolozova, Rumena Bužarovska, Duško Vujošević, Ognjen Glavonić, Nenad Veličković, Dejan Jović, Andrej Nikolaidis, Damir Arsenijević, Mirk Komel, Jovo Bakić, Marko Šelić Marčelo, Dobrica Veselinović, Dževad Prekazi, Dragomir Olujić Oluja, Alpar Lošonc, Ivan Medenica, Una Hajdari, Ljiljana Burcar, Artan Sadiku, Božo Koprivica, Lana Bastašić, Srđan Dvornik, Zlatko Dizdarević, Gal Kirn, Đokica Jovanović, Mile Kekin, Ivana Kekin.
Deklaraciju je moguće potpisati na stranici: www.regionalnasolidarnost.info